Dünya ilə toqquşan planetin izləri tapıldı

Elm adamları,erkən dövrlərində Dünya ilə toqquşan və ortaya çıxardığı kosmik tullantı ilə Ayı meydana gətirdiyi düşünülən Theia adlı planetin kimyəvi izlərini kəşf etdi.
İlk olaraq Apollo vəzifələrində Aydan toplanan oksigen izotoplar araşdırılaraq ortaya atılan "nəhəng toqquşmanın həqiqəti",əldə edilən yeni tapıntılarla daha da gücləndi. Fərziyyəyə görə,Günəş Sisteminin erkən dövrlərində,Dünya ilə Mars böyüklüyündə bir göy cismi toqquşdu.Nəhəng toqquşmanın meydana gətirdiyi dağıntı isə zamanla Ayı ortaya çıxardı.
Almaniyanın Köln Universitetindən Daniel Herwartz,Discovery News saytına verdiyi açıqlamada oksigen izotoplarının digər qazlardan mükəmməl bir şəkildə ayrılmasını təmin edən bir texniki inkişaf etdirdiklərini açıqladı.
Araşdırmaçılar,Apollo 11, 12 və 16 vəzifələrində Dünyaya gətirilən meteroit nümunələri və bazalt daşlar üzərində yeni analizlər reallaşdırdı.Herwartz,NASA-nın onlara Ay tozu da göndərdiyini,ancaq mikro meteoritlərin sıxlığı səbəbiylə bu nümunələrin analiz üçün çox uyğun olmadığını da əlavə etdi.
Ay əslində Theia-dırmı?
Analizlər,4.5 milyard il əvvəl,Dünyanın meydana gəlməsindən yalnız bir neçə yüz milyon il sonra planetimiz ilə toqquşduğu düşünülən Theia adı verilən planetin sirrini hələ də saxlayır.Bu günə qədər yaradılan komputer modelləri,Ayın yüzdə 70 ilə 90ının Theiadan meydana gəldiyini göstərirdi.
Günəş sistemindəki bir çox planetin özünə xas izotop tərkibi olduğuna diqqət çəkən araşdırmaçılar,Theia'nın kimyəvi quruluşunun Dünyadan fərqli olması lazım olduğunu müdafiə edir.Ancaq bəzi komputer modelləri də Ayın yalnız yüzdə 8ini Theia'nın meydana gətirdiyini,geridə qalan materialların Dünyadan gəldiyinə işarə etdi.
Science jurnalında dərc olunan ən son ar

aşdırmada isə Ayın meydana gəlməsində Theia-Dünya qarışığının yüzdə 50-50nola biləcəyi qarşıya qoyuldu.Elmi araşdırmalarda titan, silikon, xrom, volfram və digər kimyəvi elementlər araşdırılarsa da,bu günə qədər Aydan toplanan nümunələr Dünyadan diqqətə çarpan bir fərqlilik göstərmədi.
ABŞ-ın Southwest Araşdırma İnstitutundan planet alimi Robin Canup, "Oksigen izotopları arasındakı fərqi ortaya qoyan ilk işi reallaşdırdıq. İrəlidə yeni vuruşma modelləri meydana gətirərək Theia'nın böyüklüyünü və kimyəvi quruluşunu anlaya bilərik" ifadəsini istifadə etdi.
Ay və Dünya arasındakı fərqliliyin çox az olduğuna diqqət çəkən Canup, yeni araşdırmanın Ayın yaranışı haqqındakı müzakirələri yenidən qızışdıraca
ifadə etdi. Herwartz və qrupu, Dünyadakı antik qaya nümunələri üzərində çalışmalar apararaq tapıntıları gücləndirməyi hədəfləyir.
Mənbə : Discovery News